PROGRAM „SZKOŁA MISTRZÓW BUDOWY INSTRUMENTÓW LUDOWYCH”
II edycja (01.01-31.12.2013)
mistrz: Edward Byrtek uczeń: Łukasz Cul instrument: DUDY ŻYWIECKIE
Fotogaleria: https://plus.google.com/photos/117579575612253049755/albums/5979192765333187329Dudy i gajdy - duda i gajda: https://plus.google.com/photos/117579575612253049755/albums/5981493090505401009
Edward Byrtek, fot. M. Jurasz dokumentacja: Łukasz Cul
W dniach 01.06 -31.10.2013 w ramach II edycji programu „Szkoła mistrzów budowy instrumentów ludowych” w warsztacie Edwarda Byrtka w Pewli Wielkiej gm. Jeleśnia odbywały się lekcje budowy dud żywieckich z udziałem 17-letniego adepta sztuki gry na tym instrumencie, Łukasza Cula.
Edward Byrtek - najwybitniejszy obecnie dudziarz na Żywiecczyźnie. Wraz z braćmi, skrzypkami Władysławem i Józefem, tworzą Kapelę Braci Byrtków. Bardzo często występuje również jako solista. Jest także uznanym budowniczym instrumentów ludowych, w szczególności dud żywieckich, posiadającym warsztat oraz wiedzę przekazaną przez jego mistrza Władysława Plutę. Kontynuuje znakomitą rodzinną tradycję, zapoczątkowaną przez ojca, legendarnego skrzypka samouka Karola Byrtka (1907-1989), który wraz ze szwagrem, dudziarzem Władysławem Plutą oraz z córką, śpiewaczką Krystyną i synem Edwardem stworzył Kapelę Rodziny Byrtków, w latach 60. i 70. wielokrotnie nagradzaną w najbardziej prestiżowych konkursach za autentyzm i wierność przekazu. Kapela występowała w kraju i podczas zagranicznych wojaży z najlepszymi wówczas żywieckimi zespołami folklorystycznymi: Beskidami, Jodłami i Groniami. Wyrazem najwyższego uznania dla kapeli Karola Byrtka było przyznanie jej w 1984 roku Nagrody im. Oskara Kolberga. Edward Byrtek jest wielokronym laureatem Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą (nagroda główna w kategorii kapel – Baszta, 2008), ma także na koncie wiele nagród indywidualnych i zespołowych -m.in. na Festiwalu Folkloru Górali Polskich w Żywcu.
Łukasz Cul – ur. w 1996r. w Żywcu, uczeń Zespołu Szkół Mechaniczno – Elektrycznych w Żywcu. Od 2005r. tancerz i muzyk Regionalnego Zespołu Pieśni i Tańca „Hajduki” z Pewli Ślemieńskiej, od 2011 roku uczeń gry na dudach żywieckich pod opieką Przemysława Ficka. W roku 2012 wystąpił na 13. Międzynarodowym Festiwalu Gajdoszy „Gajdovačka 2012” oraz na XXIII Konkursie Gry na Unikatowych Instrumentach Ludowych w Brzuśniku, gdzie grając na dudach żywieckich zdobył 2 miejsce w kategorii młodzieżowej. Zdobywca I nagrody w kat. Mistrz i uczeń z Przemysławem Fickiem na Festiwalu Folkloru Górali Polskich w 2013 oraz I nagrodę w kat. instrumentalistów dorosłych w XXIV Konkursie Gry na Unikatowych Instrumentach Ludowych w Milówce.
