Opłatek OGŻ ZP pod Skrzycznym w LIPOWEJ
22 stycznia 2012 r odbył się kolejny „Opłatek” Oddziału Górali Żywieckich Związku Podhalan. Na miejsce tegorocznego spotkania wybrano LIPOWĄ. Gmina Lipowa położona jest na południu województwa śląskiego w zachodniej części Kotliny Żywieckiej u podnóża Skrzycznego najwyższego szczytu Beskidu Śląskiego o wysokości 1257 m n.p.m. Od południa graniczy z gminą Radziechowy – Wieprz i Milówką od południowego – zachodu z Wisłą, od zachodu ze Szczyrkiem. Na północnym-wschodnie gmina graniczy z Łodygowicami, a na wschodzie z Żywcem. Całkowita powierzchnia gminy wynosi 58.8 km2 i zamieszkuje ją 10 tys. mieszkańców. W granicach gminy znajdują się sołectwa: Leśna, Sienna, Słotwina, Ostre i Twardorzeczka. Geograficznie gmina położona jest w obrębie dwóch jednostek fizyczno-geograficznych: Beskidu Śląskiego i Kotliny Żywieckiej. Dzieje Lipowej jak i innych miejscowości na tym terenie są ściśle związane z dziejami Żywiecczyzny.Tradycyjnie zaczęliśmy od mszy św. w Kościele p.w. św. Bartłomieja w Lipowej. Tu w koncelebrze odprawiona została msza św. w intencji Oddziału Górali Żywieckich ZP. Mszy św. przewodniczył i słowo boże głosił ks. Władysław Zązel z Kamesznicy – Kapelan Związku Podhalan w Polsce.
Wśród kapłanów obecni byli również KS. Juraj Spuchlak - DYREKTOR RADIA LUMEN ZE SŁOWACJI, KS. JÓZEF NĘDZA – DZIEKAN DEKANU MILÓWKA, KS. FRANCISZEK WARZECHA – PROBOSZCZ SANKTRUARIUM W RAJCZY, OJCIEC RADOSŁAW KRAMARSKI – KUSTOSZ SANKTUARIUM W RYCHWAŁDZIE, KS. RYSZARD KUBASIAK – PROBODSZCZ PARAFII RADZIECHOWY, KS. WŁADYSŁAW NOWOBILSKI – PROBOSZCZ PARAFII CISIEC oraz oczywiście Gospodarz parafii w Lipowej ks. Jan Kudłacik.Kościół w Lipowej powstał około 1350 roku, przebudowany dwukrotnie, w pierwszej połowie XVI i przy końcu XIX wieku. Procesowi powstawaniu nowych parafii towarzyszyło również zjawisko ich zanikania. Były włączone do sąsiednich wskutek przemian ludnościowych, jak i niedostatku środków utrzymania. Zjawisko to było znane szczególnie w wiekach XV-XVI na terenach górskich. Taki los spotkał parafię w Lipowej, która wraz z Cięciną została przyłączona do Radziechów. Kronika kościoła radziechowskiego podaje, że Lipowa była pierwotnie probostwem, a około 1585 roku zmieniona została na kościół filialny wraz z fundacjami i dochodami. W roku 1850 została podniesiona do rzędu kapelanii lokalnej. Prawo patronatu przejął arcyksiążę Karol Habsburg, dziedzic Żywca. Pierwszy raz kościół w Lipowej został wymieniony w roku 1350 w spisach pobieranego w Polsce świętopierza z lat 1346-1358. Obecny kościół murowany pochodzi z 1896 roku, a konsekrowany 1904 r. Podczas mszy św. ślubowanie na sztandar złożyło kilkunastu nowych członków OGŻ Związku Podhalan. Mszę św. w Lipowej uświetnił swym śpiewem Regionalny Zespół Pieśni i Tańca „JODEŁKI” z Radziechów – śpiewając z wiernymi kolędy i pastorałki.Po mszy św. poczty sztandarowe i wszyscy goście uroczystości udali się pod pomnik, postawiony tu ku czci mieszkańców Lipowej, Ostrego, Słotwiny, poległych i zamordowanych w czasie II wojny światowej. Miejsce to wiąże się z postacią ks. Ferdynanda Sznajdrowicza. Był on nie tylko gorliwym kapłanem, ale i wielkim patriotą, jak również opiekunem wszystkich biednych i potrzebujących pomocy. Szczególnie troszczył się o chorych mieszkańców. "Leczył ludzi i miał dobre rozeznanie w chorobach", a przepisane recepty były honorowane w aptece. Swoje usługi wykonywał za darmo. Posiadał on znajomość wiedzy medycznej, gdyż zanim wstąpił do seminarium, przez pewien czas studiował medycynę. Zdobyte wiadomości okazały się bardzo pomocne, gdyż w tamtych czasach nie było systematycznej opieki lekarskiej na wsi. Dzięki staraniom ks. Sznajdrowicza powstał Dom Parafialny, w którym w latach 1937-38 wystawiono "Betlejem Polskie" L. Rydla. Przedstawienie jasełek było niepowtarzalnym sukcesem księdza, który osobiście wybrał młodzież najzdolniejszą, uczył ją i wypożyczył dla niej stroje w Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie, również sam charakteryzował wszystkich aktorów. Jak widać był on wielkim społecznikiem, a także członkiem Rady Gminnej. Służył pomocą i radą przy budowie szkoły w Dolnej Lipowej i Lipowej, jak również przy budowie domu ,,sokoła" w Słotwinie i remizy strażackiej. Przy jego wsparciu otwarto w lutym 1938 r. sklep w domu Jana Golca, a w 1939r. otwarto drugi sklep w Lipowej Poddzielcu. Stanął on na czele założonej Spółdzielni "Jedność". Od księcia Habsburga uzyskał drewno na budowę przytułku dla starców. T e wszystkie akcje udało się mu zrealizować dzięki społecznemu talentowi i powiązaniom jego rodziny z Habsburgami. Właśnie dzięki temu w 1937 r. otrzymał pełnomocnictwo pocztowe na wszystkie przesyłki i listy w Lipowej. Ten wspaniały człowiek dbał o oświatę i kulturę narodową tutejszej ludności. Wyróżniał się wśród okolicznych duszpasterzy dynamizmem i mocną osobowością. W czasie II wojny światowej kiedy zapytali go mieszkańcy Lipowej co mają zrobić z bronią (którą uzyskali od polskich jednostek wycofujących się podczas kampanii wrześniowej), odpowiedział: "nie wiadomo czy się jeszcze nie przyda", więc trzeba ją zakonserwować i zakopać. Okupacyjne władze niemieckie dowiedziały się o ukrytej broni i aresztowano księdza proboszcza, a także 32 osoby z Lipowej i ze Słotwiny, oraz kilka z Twardorzeczki i Ostrego, w sumie 40 osób. Dnia 18 stycznia 1940r. po strasznych torturach ksiądz Sznajdrowicz wraz z 36 parafianami został rozstrzelany przy cegielni"GRÜNFELD'a w Katowicach.Z relacji świadków wynika, iż ks. Sznajdrowicz wziął całą winę na siebie, ale ,,żaden z parafian nie potwierdził zeznań jego samego obciążających".Tutaj pod pomnikiem w Lipowej pochylają się sztandary Związku Podhalan i Straży Pożarnych by oddać hołd pomordowanym. Delegacje składają kwiaty – Wójt Gminy Lipowa Stanisław Caputa wraz z posłem Stanisławem Piętą oraz delegacja OGŻ ZP na czele z Prezesem Stanisławem Lizakiem. Po tej krótkiej uroczystości wszyscy przechodzimy do Szkoły Podstawowej im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, gdzie na sali gimnastycznej składamy sobie życzenia i łamiemy się opłatkiem. Wspaniały posiłek przygotowało dla nas koło Gospodyń Wiejskich wspierane przez pracowników UG pod przewodnictwem Pani Haliny Piecuch.Wśród wielu zacnych gości „Opłatka” i członków Związku należy wymienić: ING. PETERA HORVÁTHA - STAROSTA OBCE ORAVSKA POLHORA – ZE SŁOWACJI wraz z IVANEM MATISEM, STANISŁAWA PIĘTĘ – POSŁA NA SEJM RP, MARIANA ORMANIECA - RADNEGO SEJMIKU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO, MARKA CZULA - WICEBURMISTRZA MIASTA ŻYWIEC, GRZEGORZA FIGURĘ - WÓJTA GMINY RADZIECHOWY WIEPRZ, WŁADYSŁAWA PUDĘ - WÓJTA GMINY KOSZARAWA, ANNĘ SATŁAWA – RADNĄ POWIATU ŻYWIECKIEGO, JACEKA PYTLA – PREZESA BRACTWA PIELGRZYMKOWEGO Z MYSŁOWIC - ZWIĄZKU GÓRNOŚLĄSKIEGO Z POCZTEM SZTANDAROWYM, ADAMA BANASIA – WICEPREZESA ZARZĄDU GŁÓWNEGO ZWIĄZKU PODHALAN, WŁADYSŁAWA MOTYKĘ – CZŁONKA ZARZĄDU GŁÓWNEGO ZWIĄZKU PODHALAN, JÓZEFA MICHAŁKA – PREZESA ODDZIAŁU GÓRALI ŚLĄSKICH ZWIĄZKU PODHALAN WRAZ Z POCZTEM SZTANDAROWYM, JANA SUWAJA – PREZESA ODDZIAŁU ZWIĄZKU PODHALAN Z MAKOWA PODHALAŃSKIEGO WRAZ Z POCZTEM SZTANDAROWYM, WOJCIECHA GRONIA – PREZESA ODDZIAŁU ZWIĄZKU PODHALAN Z NOWEGO TARGU Z POCZTEM SZTANDAROWYM, JANA FICONIA – PREZESA KOŁA ŁOWIECKIEGO „GŁUSZEC” Z RAJCZY Z POCZTEM SZTANDAROWYM, KRYSTYNĘ WAWRZUTA – PREZESA ODDZIAŁU ZWIAZKU PODHALAN Z OŚWIĘCIMIA WRAZ Z POCZTEM SZTANDAROWYM, JAKUBA GOŁDYNA – PREZESA ODDZIAŁU ZWIĄZKU PODHALAN Z SZCZYRKU Z POCZTEM SZTANDAROWYM, ZDZISŁAWA SETLĘ – PRZEWODNICZĄCEGO RADY GMINY LIPOWA,JANUSZA SZYMAŃSKIEGO - Z-CĘ PRZEWODNICZĄCEGO RADY GMINY LIPOWA, ALINĘ ŚWIEŻY-SOBEL - REDAKTOR TYGODNIKA „:GOŚĆ NIEDZIELNY”, KAZIMIERZA MOSKALA – REDAKTOR „NAD SOŁĄ I KOSZARAWĄ” , STANISŁAWA LIZAKA – PREZESA ODDZIAŁU GÓRALI ŻYWWIECKICH ZWIĄZKU PODHALAN Z DWOMA POCZTAMI SZTANDAROWYMI, Annę Polak – Dyrektor szkoły Podstawowej w Okrajniku im. Górali Żywieckich, Jerzego Kołodziejczyka – reżysera filmowego, Romana Chowańca – Propagatora Górali czadeckich ZP, JANUSZA CAPUTĘ – DYREKTORA SZKOŁY PODSTAWOWEJ W LIPOWEJ, HENRYKA BYSKO – PREZESA KOŁA ŁOWIECKIE „BESKID”, KGW – Panią HALINĘ PIECUCH - PRZEWODNICZĄCĄ KGW Z LIPOWEJ oraz OSP - LIPOWA, OSTRE, LEŚNA, SIENNA i LKS – LIPOWA z pocztami sztandarowymi.Na sali czas dzielenia się opłatkiem i biesiadowania umilały nam KAPELA „MORONICKI” pod kier. MICHAŁA MORONIA, CHÓR ZE SZKOŁY PODSTAWOWEJ w LIPOWEJ oraz KOLĘDNICY ZE SZKOŁY PODSTAWOWEJ Z LEŚNEJ. Wszystkim którzy w jakikolwiek sposób przyczynili się od urganizacji i uświetnienia tej uroczystości SERDECZNIE DZIĘKUJEMY – Bóg zapłać !!!