Gwary polskie. Przewodnik multimedialny

Zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej - Gwary Polskie. Przewodnik multimedialny pod red. Haliny Karaś.  

 

Gwary Żywiecczyzny zalicza się na ogół do dialektu małopolskiego, a ściślej do gwar południowomałopolskich. Żywiecczyzny jako odrębnego regionu gwarowego brak na mapie schematycznego podziału dialektów polskich Kazimierza Nitscha i Stanisława Urbańczyka, ale obaj dialektolodzy wspominają o niej w szczegółowym opisie gwar Pogórza i pasa górskiego. Od zachodu gwary Żywiecczyzny sąsiadują z gwarami Śląska Cieszyńskiego, a od wschodu z gwarą orawską. Ze względów geograficznych i historycznych gwara żywiecka jest wewnętrznie zróżnicowana. Gwara południowożywiecka należy do grupy gwar góralskich, natomiast północnożywiecka do gwar Pogórza.  

 

W tej części Pogórza między Żywcem, Wadowicami i Suchą są gwary, w których obie nosówki zlały się w jedną ą, a nosowość zanika, stąd na miejscu ę, ą słyszymy o. Zaprezentowane w przewodniku teksty pochodzą z południowej Żywiecczyzny, z dwóch wsi położonych nad granicą słowacką – Złatnej i Korbielowa, które różnią się właśnie wymową samogłosek nosowych. Poza zróżnicowaniem terenowym (zwłaszcza północ – południe) warto zwrócić uwagę też na duże zróżnicowanie pokoleniowe, a także na oddziaływanie języka ogólnego, które powoduje rozchwianie wymowy i powstanie wielu form obocznych. Wiele zjawisk wyżej omówionych charakteryzuje też już tylko język najstarszych mieszkańców Żywiecczyzny, choć gwara utrzymuje się stosunkowo dobrze. Gwary polskie - Żywiecczyzna: http://www.gwarypolskie.uw.edu.pl/index.php?option=com_content&task=category&sectionid=8&id=29&Itemid=46