"Grojcowianie" kolędują w Kozłowej Górze

 

17 stycznia 2010 r Zespół Regionalny “Grojcowianie” kolędował w Kościele p.w. Matki Boskiej Nieustająej Pomocy w Kozłowej Górze. Do kolędowania zaprosił nas Ks. Proboszcz Walerian Tront.

 

Kozłowa góra

Osada nasza leżała w bardzo romantycznej okolicy, która była poprzedzielana pagórkami i nizinami a jeszcze dawniej cała nasza wioska była otoczona naturalną granicą lasów. Dzisiaj w Kozłowej Górze jedynym naturalnym ukształtowaniem terenu są pozostałe pagórki: Winna Góra, Cubrowa Góra i najwyższe wzniesienie mające 341 m. n. p. m. Stąd można zrozumieć, iż założyciele tej osady nazwali ją Górą. Jeden ze starych dokumentów z 15 marca 1498 r. podaje jako świadka Jana, właściciela Bielszowic, Kozłowej Góry i Miechowic – jest to pierwszy znany właściciel i pan dworski Kozłowej Góry. Oczywiście w dobrach pańskich pracowali chłopi (kmiecie) i w ten sposób od 1532 r. dowiadujemy się o pierwszych mieszkańcach tej osady. Gmina liczyła 8 kmieci i 19 chałupników poddanych panu w sprawach sądowych. Na tej podstawie obliczymy, że we wsi mieszkało 27 rodzin i 3 rodziny na dworze pana gruntowego. Jeżeliby przeciętnie na jedna rodzinę przypadło 7osób, to otrzymamy liczbę mieszkańców ok. 180~200. Kolejne dane pochodzą już z 1830 r., wtedy gmina liczyła 280 osób (w tym 276 katolików i 4 Żydów). Jednak o dużo większym wzroście demograficznym Kozłowej Góry można mówić od 1860 r. bowiem zanotowano wtedy 630 mieszkańców, dalej w roku 1900 było 1300 osób a w 1926 r. poświadczonych było 1923 Kozłowogórzan. Tak nagły wzrost liczby ludności od II połowy XIX wieku związany był z reformą rolną 1850 r. w państwie pruskim (dzięki której chłopi w Kozłowej Górze otrzymali 800 morgów ziemi uprawnej), a także poprzez rozwój przemysłu. W latach 1800 – 1825 istniała w naszej wsi kopalnia węgla – „Szczęście Karola”. Od ok. 1780 r. w obrębie osady znajdowało się też górnictwo kruszcowe. Z kolei nad rzeką graniczną – Brynicą był młyn wodny. Jednakże wszystkie te zaczątki przemysłu miały lokalne znaczenie i nie przyniosły mieszkańcom większego dochodu. Natomiast o wiele większe znaczenie miały kopalnie galmanu i cynku znajdujące się w Szarleju i Brzozowicach gdyż te zakłady aż do II wojny światowej były głównym miejscem pracy Kozłowogórzan. Pozwoliło to na duży rozwój terytorialny i ludnościowy Kozłowej Góry.

 

Image

 

Nasza miejscowość po raz pierwszy wspominana była w średniowiecznych księgach kościelnych pisanych w języku łacińskim. Stąd jej nazwa brzmiała „Capri colless" jako Kozie wzgórza czy Kozie góry lub „Capri villa" jako Kozie sioło. Tak więc dzisiejsza Kozłowa Góra istniała już na przełomie XIII i XIV wieku. Fakt ten poświadczają dokumenty kościelne, które mówią, iż Kozie wzgórza należały do parafii w pobliskim Radzionkowie. Zaś parafia radzionkowska powstała już przed 1326 rokiem. Tak więc mieszkańcy Koziego sioła pieszo przemierzali drogę ok. 3 km do Radzionkowa. Jednak od pewnego czasu narastało w nich dążenie do stworzenia własnego miejsca modlitwy W latach 1905-1907 zostaje wybudowany niewielki kościółek przez mistrza murarskiego Stasia z Karbiu. Dokument z tej świątyni zawarty w kamieniu węgielnym z 15.09.1907 r. wymienia darczyńców z Kozłowej Góry: Łukasza Flaka, Franciszka Flaka, Franciszka Bacika, Barbarę Ziajkę, Adama Tyczkę i pierwszego „kościelnego" Józefa Hojkę. Koszt budowy wynosił 11 700 marek. Poświęcenia tego kościółka dokonał ks. dziekan Józef Koniecko proboszcz z Radzionkowa za zezwoleniem kardynała Jerzego Koppa - biskupa diecezji wrocławskiej. W ołtarzu poświęconym MBNP umieszczono relikwie św. Placydusza i św. Pii. W latach 1907-1919 nabożeństwa odbywały się tam 4 razy w roku. Natomiast od 1919-1937 Mszę świętą sprawowano raz w miesiącu. Wraz ze wzrostem liczby ludności zaistniały potrzeby spełniania częstszej posługi liturgicznej księży. W związku z tym zaczęto myśleć o budowie większego kościoła, który byłby zaczątkiem parafii w Kozłowej Górze. Ale niezgoda mieszkańców, tj. spór o usytuowanie przyszłej świątyni paraliżuje początkowe zamiary w tej kwestii. Dopiero zabiegi księdza proboszcza z Radzionkowa -Józefa Knosały urzeczywistniają plany postawienia dużego kościoła. Otóż 23.04.1936 r. Rada Parafialna podjęła decyzję o budowie kościoła. Ostatecznie miejscem budowy było pastwisko wiejskie dla gęsi, zwane powszechnie przez kozłowogórzan „pasterniokiem". Teren pod obecny kościół ks. Józef Knosała wykupił od księcia Hugona Henckela von Donnersmarcka ze Świerklańca. Wykonawcą projektu kościoła był architekt Affa z Katowic. Jednak rozpoczęcie prac związanych z budową natrafiło na kłopoty urzędowe. Wojewódzkie i powiatowe władze budowlane nie zatwierdziły przedstawionych planów kościoła. Wydano jedynie zezwolenie na budowę probostwa. Wtedy właśnie determinacja mieszkańców nakazała podjąć konkretne działania. Pod nieobecność komisji nadzorczych robotnicy wykorzystali zgodę na budowę probostwa i rozpoczęli prace nad postawieniem kościoła. Koszty budowy kościoła pokryto z kasy parafialnej w Radzionkowie oraz darowizn miejscowych fundatorów. Z kolei robociznę niefachową i transport materiałów budowlanych bezpłatnie wykonali kozłowogórzanie. Oczywiście po wykryciu tej nielegalnej budowy władze polskie nałożyły na ks. Knosałę grzywnę w wysokości 30 zł. Dopiero w przeddzień poświęcenia kościoła uzyskano zatwierdzenie planów budowy. 14.11.1937 r. ks. dziekan Paweł Brandys z Michałkowic dokonał konsekracji kościoła pod wezwaniem MBNP. W ołtarzu głównym umieszczono obraz MBNP z przedstawieniem dwóch kościołów: w Radzionkowie i Kozłowej Górze. Zaś boczne ołtarze zostały poświęcone św. Barbarze i Najświętszemu Sercu Pana Jezusa. Specjalnym dokumentem z 19 3 7 r. ks. bp. Stanisław Adamski ordynariusz katowicki utworzył lokalię Kurii Diecezjalnej w Kozłowej Górze. Zaś pierwszym administratorem w latach 1937-1942 byt ks. Franciszek Musialik. Dopiero 28.05.1957 r. lokalia została przekształcona w parafię.